Đầu tư nâng cấp Bảo tàng Điêu khắc Chăm tương xứng với ý nghĩa, giá trị lịch sử, văn hóa của di sản

Theo báo cáo, Bảo tàng Điêu khắc Chăm hiện có 2.000 hiện vật, trong đó có 500 hiện vật được trưng bày tại 10 không gian của Bảo tàng. Trong 12 bảo vật quốc gia hiện được lưu giữ, 11 bảo vật được trưng bày tại 6 không gian, riêng tượng Bồ Tát Tara Đồng Dương chỉ trưng bày phiên bản. Đây là hiện vật đặc biệt quý hiếm, có giá trị biểu tượng của Phật giáo, hiện vật duy nhất trong bộ sưu tập của Bảo tàng làm bằng kim loại đồng.

Những năm qua, Bảo tàng đã triển khai nhiều giải pháp nhằm thực hiện tốt công tác bảo vệ, phát huy giá trị đối với các bảo vật quốc gia như: bổ sung thêm lực lượng bảo vệ, camera giám sát, đai kính, rào chắn để đảm bảo an toàn cho các bảo vật; xây dựng phương án phòng cháy, chữa cháy và rà soát thường xuyên để đảm bảo hệ thống chữa cháy và các thiết bị vận hành tốt; phối hợp với Công an thành phố và Công an phường phương án bảo đảm an ninh, an toàn hiện vật.

Bảo tàng đã xây dựng nội dung và tổ chức các chương trình giáo dục dành cho các đối tượng công chúng. Nghiên cứu, xây dựng đề án “Giáo dục di sản tại Bảo tàng Điêu khắc Chăm giai đoạn 2025 - 2027, định hướng 2030” với mục tiêu phát triển các chương trình giáo dục đa dạng, phù hợp với từng đối tượng công chúng, nhằm nâng cao vai trò của Bảo tàng trong công tác giáo dục di sản.

Đồng thời, thực hiện tốt công tác tuyên truyền, thông tin định hướng đối với báo chí về các nội dung liên quan đến hoạt động của Bảo tàng, đảm bảo thông tin được chuẩn xác, rõ ràng, tạo hiệu ứng truyền thông tốt cho đơn vị. Phối hợp với Trung tâm xúc tiến du lịch trong quảng bá hình ảnh của Bảo tàng đến với công chúng trong nước và quốc tế. Phát triển ấn phẩm truyền thông số nhằm quảng bá, phát huy giá trị 12 Bảo vật quốc gia tại Bảo tàng Điêu khắc Chăm.

Trong 7 tháng đầu năm 2025, Bảo tàng Điêu khắc Chăm đón hơn 128.500 lượt khách tham quan, tăng 8% so với cùng kỳ, trong đó, khách quốc tế đạt 115.700 lượt khách, khách nội địa 12.856 lượt khách.

Về dự án Cải tạo, nâng cấp công trình Bảo tàng Điêu khắc Chăm, công trình có tổng mức kinh phí gần 11,5 tỷ đồng; triển khai thi công từ tháng 5-2025, với các hạng mục chính gồm: tường rào cổng ngõ; cảnh quan sân vườn; chống nóng; chống thấm; nhà vệ sinh.

Tính đến ngày 18-8-2025, tương ứng 58,3% tiến độ thời gian theo hợp đồng cam kết hoàn thành kết thúc dự án, tổng khối lượng các hạng mục công việc đã thực hiện đạt 44,75%. Trong quá trình triển khai dự án, Bảo tàng đã phối hợp chặt chẽ với đơn vị thi công để bảo đảm vừa thi công vừa phục vụ khách tham quan.

Phát biểu chỉ đạo buổi làm việc, Phó Chủ tịch Nguyễn Thị Anh Thi ghi nhận, đánh giá cao nỗ lực của tập thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động Bảo tàng Điêu khắc Chăm trong công tác bảo quản, trưng bày hiện vật, duy trì hoạt động ổn định và đón du khách đến tham quan; cũng như đánh giá cao sự chủ động của Bảo tàng trong công tác tham mưu, đề xuất các dịch vụ mới, các giải pháp phát huy giá trị di sản, đặc biệt là đối với 12 bảo vật quốc gia, nhằm nâng cao chất lượng phục vụ du khách.

Khẳng định giá trị to lớn của Bảo tàng Điêu khắc Chăm - một di sản hơn 100 năm tuổi có ý nghĩa lịch sử, văn hóa và tâm linh sâu sắc, Phó Chủ tịch UBND thành phố đề nghị tập thể Ban Giám đốc, cán bộ chủ chốt của Bảo tàng tiếp tục tập trung triển khai các giải pháp bảo vệ, bảo quản hiện vật; hoàn thiện cái phương án trưng bày tượng Bồ Tát Tara Đồng Dương; tăng cường ứng dụng công nghệ chuyển đổi số trong quản lý trưng bày, bán vé, truyền thông; nghiên cứu, sớm triển khai hệ thống thuyết minh tự động.

“Bảo tàng cần chủ động xây dựng kế hoạch khảo sát và nghiên cứu nhu cầu của khách tham quan; có phương án triển khai tổ chức các hoạt động ban đêm; xây dựng đề án quản lý và sử dụng tài sản công để khai thác dịch vụ tại sân vườn theo đúng quy định. Đồng thời, nghiên cứu tăng cường tổ chức các hội thảo kết nối với các bảo tàng khác, các học viện quốc tế để trao đổi thêm về học thuật, về phục chế và nâng cao giá trị của di sản”, Phó Chủ tịch UBND thành phố nêu rõ.

Liên quan đến tiến độ thi công dự án Cải tạo, nâng cấp công trình Bảo tàng Điêu khắc Chăm, Phó Chủ tịch Nguyễn Thị Anh Thi đề nghị đơn vị thi công khẩn trương bổ sung thêm lực lượng công nhân và thiết bị, tổ chức thi công đồng thời nhiều mũi, tập trung vào các hạng mục chậm triển khai nhằm cân đối tiến độ tổng thể, đảm bảo hoàn thành dự án đúng tiến độ cam kết vào tháng 11-2025; trong đó lưu ý, tuyệt đối tuân thủ các yêu cầu về kỹ thuật, bảo đảm chất lượng công trình đồng thời bảo vệ được các yếu tố gốc của di tích.

Phó Chủ tịch UBND thành phố giao Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì phối hợp với Sở Tài chính, Sở Xây dựng, Bảo tàng Điêu khắc Chăm và các đơn vị có liên quan nghiên cứu, tham mưu cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định việc đầu tư các hạng mục cần thiết, như đầu tư hệ thống điều hòa, năng lượng mặt trời, hệ thống camera giám sát thông minh, xây dựng phòng trưng bày, thực hiện chuyển đổ số, cải tạo nâng cấp trụ sở làm việc, vỉa hè, bãi đổ xe… nhằm phát huy hơn nữa giá trị của Bảo tàng Điêu khắc Chăm, xứng đáng là bảo tàng loại một cấp quốc gia, là bảo tàng chuyên ngành hàng đầu về điêu khắc Chăm.

“Bảo tàng Điêu khắc Chăm có rất nhiều tiềm năng và lợi thế để thu hút khách tham quan. Do vậy, mục tiêu của dự án sau khi hoàn thành là Bảo tàng phải đạt chất lượng về hạ tầng, đáp ứng yêu cầu về công nghệ và chất lượng phục vụ, để xứng đáng là bảo tàng hạng 1, là điểm đến đặc sắc của thành phố Đà Nẵng nói riêng và của Việt Nam nói chung”, Phó Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Thị Anh Thi nhấn mạnh.

NGÔ HUYỀN