Phát huy vai trò của Mặt trận và các tổ chức tôn giáo trong công tác bảo vệ môi trường

Nhân rộng điển hình

Trong giai đoạn 2021–2025, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Quảng Nam và thành phố Đà Nẵng cũ đã ký kết và triển khai chương trình phối hợp với ngành tài nguyên – môi trường (nay là ngành nông nghiệp môi trường) và các tổ chức tôn giáo, nhằm phát huy vai trò của Mặt trận trong công tác tuyên truyền, vận động, giám sát, phản biện xã hội và huy động cộng đồng tham gia bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu.

Sau khi ký kết, hai địa phương đã cụ thể hóa chương trình bằng kế hoạch hằng năm, xác định rõ trách nhiệm, cơ chế phối hợp và giám sát. Các nội dung về môi trường được đưa vào chỉ tiêu thi đua của Mặt trận các cấp, xem đây là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt. Thành phố Đà Nẵng đã bố trí hơn 1,3 tỷ đồng cho hoạt động truyền thông, tập huấn và mô hình phân loại rác. Tỉnh Quảng Nam huy động hơn 800 triệu đồng ngân sách và nguồn lực xã hội hóa.

Giai đoạn 2021–2025, tỉnh Quảng Nam đã tổ chức 1.900 cuộc tuyên truyền, với hơn 190.000 người tham dự. Mở 5 lớp tập huấn cho hơn 500 đại biểu. Triển khai thu gom 5.700 tấn rác, trồng gần 100.000 cây xanh. Nhân rộng các mô hình “Vườn xanh – Nhà sạch – Ngõ đẹp”, “Phân loại rác tại nguồn”.

Thành phố Đà Nẵng tổ chức 2.914 buổi tuyên truyền, thu hút hơn 250.000 lượt người; tổ chức 46 cuộc thi sáng tạo về môi trường. Phát động phong trào “Ngày Chủ nhật xanh – sạch – đẹp”, “Đổi rác lấy quà”, “Phụ nữ nói không với rác thải nhựa”… Đặc biệt, Đà Nẵng có nhiều điểm sáng trong lồng ghép giáo dục môi trường vào sinh hoạt tôn giáo, giúp thay đổi nhận thức và hành vi rõ rệt trong cộng đồng.

Các tổ chức tôn giáo của hai địa phương đều phát huy sâu sắc tinh thần “tốt đời – đẹp đạo”. Tại tỉnh Quảng Nam đã hình thành nhiều mô hình gắn kết cộng đồng như “Tổ phụ nữ Lương – Giáo bảo vệ môi trường”, “Cơ sở tôn giáo cảnh tịnh – thanh nhã”, “Tổ đoàn kết tôn giáo vì môi trường”. Thành phố Đà Nẵng xây dựng mô hình “Tôn giáo xanh”, “Phật giáo chung tay bảo vệ môi trường”, vận động tín đồ mang bình nước cá nhân, hạn chế nhựa dùng một lần, trồng hoa, quét dọn đường làng, khu dân cư.

Cùng với đó, các tổ chức thành viên Mặt trận cũng có nhiều hoạt động nổi bật. Thành Đoàn tổ chức “Thanh niên Tôn giáo cùng hành động vì môi trường”, các cuộc thi tìm hiểu, trò chơi giáo dục môi trường. Hội Phụ nữ phát động “Đổi rác lấy quà”, “Ngõ phố nở hoa”, “Chống rác thải nhựa”. Hội Nông dân duy trì các tuyến đường tự quản, tuyên truyền phân loại rác, sử dụng phân bón an toàn. Hội Cựu chiến binh xây dựng gần 200 câu lạc bộ môi trường, duy trì phong trào “Sạch đường, sạch ngõ”. Liên đoàn Lao động tổ chức “Tết trồng cây”, “Làm cho thế giới sạch hơn”...

Các hoạt động giám sát ở cả hai địa phương trước đây được thực hiện hiệu quả, tập trung vào các vấn đề thiết thực. Nhiều kiến nghị được tiếp thu, góp phần nâng cao hiệu quả chính sách và quản lý nhà nước về môi trường.

Xây dựng thành phố môi trường

Tại hội nghị tổng kết công tác bảo vệ môi trường giai đoạn 2021–2025 và ký kết Chương trình phối hợp bảo vệ môi trường với các tổ chức tôn giáo giai đoạn 2025–2030, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Trần Thị Mẫn ghi nhận, biểu dương những nỗ lực và kết quả đạt được của Mặt trận và các tổ chức thành viên, ngành tài nguyên và môi trường, các tôn giáo và cộng đồng dân cư trong công tác bảo vệ môi trường giai đoạn 2021-2025, góp phần xây dựng Đà Nẵng trở thành “Thành phố môi trường” thực chất, bền vững.

Bên cạnh kết quả đạt được, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố cho rằng, công tác bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu trên địa bàn thành phố vẫn còn nhiều khó khăn, hạn chế. Tình trạng xả thải trái phép, ô nhiễm nguồn nước, không khí, rác thải sinh hoạt vẫn xảy ra ở nhiều nơi. Ý thức của một bộ phận người dân, doanh nghiệp chưa cao. Việc chấp hành các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường còn chưa nghiêm. Thiên tai, hạn hán, xâm nhập mặn, sạt lở, mưa bão cực đoan tiếp tục là thách thức lớn, tác động trực tiếp đến đời sống và sinh kế của người dân.

Để công tác bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu đạt kết quả bền vững hơn trong thời gian đến, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Trần Thị Mẫn đề nghị Mặt trận các cấp và ngành tài nguyên - môi trường thành phố tiếp tục phối hợp chặt chẽ, đa dạng hóa hình thức tuyên truyền, giáo dục về bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin. Phát động phong trào viết về “Người tốt, việc tốt”, lan tỏa hành động đẹp, đấu tranh, phản bác thông tin sai lệch, tiêu cực liên quan đến môi trường.

Đồng thời, tiếp tục phát động, nâng cao chất lượng phong trào thi đua “Toàn dân bảo vệ môi trường”, phong trào trồng cây xanh, tiết kiệm năng lượng, phân loại rác tại nguồn, sử dụng sản phẩm thân thiện với môi trường, qua đó hình thành thói quen sống xanh, tiêu dùng bền vững trong cộng đồng.

Tăng cường vận động các tổ chức tôn giáo, đoàn thể, cộng đồng doanh nghiệp tiếp tục tham gia sâu rộng trong các hoạt động bảo vệ môi trường, trồng rừng, gìn giữ nguồn nước, ứng phó thiên tai.

“Cần rà soát, đánh giá và nhân rộng các mô hình tự quản hiệu quả, nhất là các mô hình ở khu dân cư, cơ sở tôn giáo, trường học. Khuyến khích sáng kiến địa phương phù hợp với điều kiện tự nhiên - xã hội từng khu vực. Nâng cao chất lượng công tác giám sát, phản biện xã hội về thực hiện chính sách, pháp luật bảo vệ môi trường. Đảm bảo tiếng nói của người dân được lắng nghe và phản ánh kịp thời trong các dự án phát triển đô thị, công nghiệp”, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố phát biểu.

Dịp này, Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố tặng Bằng khen cho 24 tập thể và 10 cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác bảo vệ môi trường giai đoạn 2021–2025. Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố cũng phối hợp Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố trao tặng chai thủy tinh cho các tổ chức tôn giáo nhằm vận động thực hiện phong trào “Nói không với rác thải nhựa”, số lượng 300/tổ chức tôn giáo.

Hội nghị tiến hành ký kết Chương trình phối hợp bảo vệ môi trường với các tổ chức tôn giáo giai đoạn 2025–2030 để góp phần xây dựng Đà Nẵng trở thành “Thành phố môi trường”.

NGÔ HUYỀN